عصاي سفيد در خيابان‌هاي سياه غريبه است. لازم نيست حتما نابينا باشيد تا چاله‌هاي خيابان شما را زمين بزنند، لازم نيست با عصاي سفيد و عينک سياه راهي ادارات کاريابي شويد تا «نه» شنيدن را براي هزارمين بار تجربه کنيــد. لازم نيست حتي انگشتانتان را روي صفحه‌هاي برجسته حرکت دهيد، تا حسرت خواندن کتاب‌هاي برجسته دنيا در دلتان زنده شود. نابينا هم که نباشيد، چاله‌هاي دنياي روشندلان ما آنقدر زياد است که براي لمس کردنشان، نيازي به عصاي سفيد نيست.
روزي براي عصا سفيدها
«عصاي سفيد» قدمتي کمتر از يک قرن دارد. نابينايان دنيا از صدها سال قبل به عصاهاي چوبي و فلزي‌شان تکيه مي‌کردند، اما بعد از جنگ جهاني اول که آمار نابينايان همپاي معضلات اجتماعي و ويراني و آشوب‌ها به طور تصاعدي بالا رفت، کم‌کم عصاي سفيد جاي خود را در ميان مردم روشن دل باز کرد. مجروحان جنگي با ايده گرفتن از جيمز بيگز، عصاي سفيد را به عنوان پرچم آزادي شان دست گرفتند تا در شهر ديده شوند و از امنيتي که حداقل حق شهروندان است، بهره‌مند باشند.
جيمز بيگز، عکاس اهل شهر بريستول انگلستان بود که در سال 1921 ميلادي بر اثر يک سانحه بينايي خود را از دست داد و از آن به بعد تصميم گرفت براي در امان ماندن از خطر وسائل نقليه عصايي به رنگ سفيد در دست بگيرد تا از فاصله‌هاي دور هم قابل ديدن باشد.
16 سال بعد از فراگير شدن اين ايده بيگز، دو نفر از برجسته‌ترين محققان آمريکايي به نام‌هاي دکتر «ناول پري»، رياضيدان و دکتر «جاکوپس تن بروک»، حقوقدان، خواستار تصويب قانوني به نام «عصاي سفيد» شدند که بر اساس آن، بايد حقوق نابينايان دنيا به رسميت شناخته شده و فرصت‌هـــاي برابري براي آنها در نظر گرفته مي‌شد. اما اين بحث و گفت وگوها با شـــروع جنگ جهاني دوم متوقف شد و قانون يادشده سرانجــــام در پانزدهمين روز از ماه اکتبر سال 1950 ميلادي به تصويب رسيد و به «قانون عصاي سفيد» شهرت پيدا کرد تا اين روز در دنيا، به نام نابينايان رقم زده شود.
در اين قانون تمامي حقوق اجتماعي فرد نابينا به عنوان عضوي از يک جامعه متمدن عنوان شده و جوامع ملزم به رعايت آنها شده‌اند. از جمله اين که نابينايان حق استفاده از همه امکانات رفاهي معمول در جامعه را دارند. آنان حق دارند از پياده روها، خيابان‌ها، بزرگراه‌ها و وسايل حمل و نقل همگاني مانند هواپيما، قطار، اتوبوس، اتومبيل، کشتي، هتل، اماکن عمومي، مراکز تفريحي و مذهبي استفاده کنند و اگر در بعضي اوقات محدوديتي هم براي استفاده از اين تسهيلات و اماکن وجود داشته باشد، بايد فراگير و شامل همه افراد جامعه باشد و اگر شخص يا سازماني فقط براي نابينايان در استفاده از تسهيلات همگاني، محدوديت ايجاد کند يا حقوق نابينايان عاقل و بالغ را ناديده بگيرد، مجرم شناخته مي‌شود.
بند ديگري از اين قانون به رانندگان وسايل نقليه مربوط مي‌شود و آنان را مـــوظف مي‌کند تا مراعات کامل نابيناياني را که هنگام عبور و مرور از عصاي سفيد استفاده مي‌کند، در نظر داشته باشند.
از سوي ديگر بر اساس اين قانون دولت‌ها موظف هستند که نابينايان را به مشارکت در امور دولتي تشويق كنند و آنان را به خدمت گيرند. در کنار اين فعاليت‌ها مسئولان دولتي طبق قانون موظف شدند پانزدهم اکتبر (مطابق با 23 مهر ماه) هر سال را به عنوان بزرگداشت نابينايان و قانون عصاي سفيد ارج نهند و از مردم بخواهند که رفتار معقولانه‌اي با نابينايان داشته باشند.